تکواندو یکی از ورزش‌های رزمی محبوب المپیکی است که در آن ورزشکاران در دسته‌های وزنی مشخص با یکدیگر مبارزه می‌کنند. شناخت دسته‌های وزنی و نحوه برگزاری رقابت‌ها، برای درک بهتر ساختار المپیک و مسیر قهرمانی اهمیت زیادی دارد. در این مطلب با جدول رقابت‌ها و وزن‌بندی رسمی تکواندو در المپیک آشنا می‌شوید. در ادامه این مقاله، وب سایت مجله خبری اینتر میلان شما را با اطلاعات بیشتر آشنا خواهد کرد. با ما همراه باشید!
وزن های تکواندو
تکواندو، هنر رزمی سنتی کره‌جنوبی، از سال ۲۰۰۰ میلادی به طور رسمی وارد برنامه بازی‌های المپیک شد و از آن زمان تاکنون به یکی از پرطرفدارترین رشته‌های رزمی در سطح جهان تبدیل شده است.
این ورزش ترکیبی از سرعت، دقت، انعطاف‌پذیری و استراتژی است و به دلیل جذابیت بصری بالا، در هر دوره المپیک میلیون‌ها بیننده را جذب خود می‌کند. یکی از ارکان اصلی برگزاری مسابقات تکواندو در المپیک، دسته‌بندی وزنی ورزشکاران است.
دسته های وزنی تکواندو
طبق اخبار ورزشی این دسته‌بندی تضمین می‌کند که رقابت‌ها منصفانه برگزار شود و توانایی‌های فنی و تاکتیکی ورزشکاران معیار اصلی پیروزی باشد، نه تفاوت‌های فیزیکی یا وزن بدن. در مجموع، در المپیک ۸ دسته وزنی وجود دارد چهار دسته برای مردان و چهار دسته برای زنان که بر اساس استانداردهای فدراسیون جهانی تکواندو (World Taekwondo) تعیین می‌شوند.
رقابت‌های المپیکی این رشته در قالب سیستم حذف مستقیم برگزار می‌شود و در نهایت، دو مدال برنز به دلیل استفاده از سیستم “Repechage” (شانس مجدد) اهدا می‌گردد. علاوه بر این، قوانین امتیازدهی و زمان‌بندی مسابقات در هر دوره به‌روزرسانی می‌شود تا مسابقات منصفانه‌تر و هیجان‌انگیزتر باشند.
در ادامه این مقاله، به صورت کامل به معرفی جدول رقابت‌ها، دسته‌های وزنی المپیک، قوانین برگزاری، تغییرات سال‌های اخیر و نکات فنی مربوط به این رشته پرداخته‌ایم.
قوانین تکواندو المپیک
تکواندو در المپیک بر اساس قوانین فدراسیون جهانی تکواندو (World Taekwondo) برگزار می‌شود و ساختار رقابت‌ها به گونه‌ای طراحی شده که عدالت، هیجان و سرعت را در بالاترین سطح ممکن حفظ کند.
این رشته از سال ۲۰۰۰ به برنامه رسمی بازی‌های المپیک اضافه شد و از همان زمان تاکنون در هر دوره، یکی از جذاب‌ترین رقابت‌های رزمی المپیک به شمار می‌آید.
دسته های تکواندو المپیک
در حال حاضر، مسابقات تکواندو در المپیک شامل هشت دسته وزنی است؛ چهار وزن برای مردان و چهار وزن برای زنان. در هر دسته وزنی، معمولاً ۱۶ ورزشکار از کشورهای مختلف حضور دارند که بر اساس رنکینگ جهانی، سهمیه‌های قاره‌ای یا انتخاب میزبان وارد مسابقات می‌شوند. در مجموع، ۱۲۸ تکواندوکار (۶۴ مرد و ۶۴ زن) در رقابت‌های المپیک شرکت می‌کنند.
سیستم تکواندو المپیک
سیستم برگزاری مسابقات به‌صورت حذف مستقیم (Single Elimination) است. به این معنا که هر مبارزه تعیین‌کننده‌ی ادامه حضور ورزشکار در جدول اصلی است. اما در تکواندو یک ویژگی خاص وجود دارد به نام Repetage یا «شانس مجدد».
طبق این سیستم، ورزشکارانی که تنها به یکی از دو فینالیست باخته‌اند، فرصت رقابت دوباره برای مدال برنز را پیدا می‌کنند. به همین دلیل در پایان هر وزن، به جای یک مدال برنز، دو مدال برنز اهدا می‌شود؛ یکی از مسیر نیمه‌جدول بالا و دیگری از نیمه‌جدول پایین.
مسابقات المپیک تکواندو
هر مبارزه از سه راند دو دقیقه‌ای تشکیل شده است و بین هر راند یک دقیقه استراحت در نظر گرفته می‌شود.
از المپیک پاریس ۲۰۲۴، سیستم جدید «بهترین از سه راند» (Best of Three Rounds) اعمال شد؛ به این معنا که اگر ورزشکاری دو راند اول را برنده شود، مبارزه در همان مرحله خاتمه می‌یابد و نیازی به برگزاری راند سوم نیست. این تغییر باعث شد مسابقات سریع‌تر و هیجان‌انگیزتر شوند و تاکتیک‌های ورزشکاران اهمیت بیشتری پیدا کند.
امتیازات در مسابقات تکواندو
نحوه‌ی امتیازدهی نیز بر اساس سیستم الکترونیکی و داوری ویدئویی انجام می‌شود تا دقت و عدالت در نتایج به حداکثر برسد. امتیازها معمولاً بر اساس نوع و محل ضربه محاسبه می‌شوند:
- ضربه‌ی صحیح به بدن: ۲ امتیاز
- ضربه به بدن با چرخش (turning kick): ۴ امتیاز
- ضربه‌ی صحیح به سر: ۳ امتیاز
- ضربه‌ی چرخشی به سر: ۵ امتیاز
همچنین امتیاز جریمه (Gam-jeom) در صورت خطا از امتیاز ورزشکار کم می‌شود و می‌تواند نتیجه مبارزه را تغییر دهد.
جدول مسابقات تکواندو
در طول رقابت‌ها، جدول مسابقات در پنج مرحله برگزار می‌شود:
یک‌هشتم نهایی، یک‌چهارم نهایی، نیمه‌نهایی، فینال و مسابقات برنز.
ورزشکارانی که در هر مرحله شکست می‌خورند، تنها در صورتی می‌توانند در مسیر Repechage ادامه دهند که شکستشان در برابر یکی از دو فینالیست باشد.
وزن های تکواندو در المپیک
قوانین وزن‌کشی نیز اهمیت زیادی دارد. ورزشکاران معمولاً باید در روز قبل از مسابقه وزن‌کشی کنند و وزن آن‌ها نباید از محدوده تعیین‌شده‌ی دسته‌ی خود تجاوز کند.
در صورت عدم تطابق وزن، ورزشکار از رقابت‌ها کنار گذاشته می‌شود یا در موارد خاص به وزن بالاتر منتقل خواهد شد. کنترل وزن و حفظ آمادگی جسمانی یکی از چالش‌های بزرگ تکواندوکاران در مسیر المپیک است.
به‌طور کلی، ساختار رقابت‌های تکواندو در المپیک بر پایه‌ی عدالت، دقت داوری و سرعت عمل طراحی شده است. وجود سیستم الکترونیکی برای ثبت ضربات، بازبینی ویدئویی برای اعتراض‌ها، و فرمول امتیازدهی دقیق باعث شده تکواندو یکی از منظم‌ترین رشته‌های رزمی در المپیک باشد.
دسته های وزنی تکواندو در المپیک
یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر رقابت رزمی، تقسیم‌بندی وزنی ورزشکاران است. در المپیک، فدراسیون جهانی تکواندو (World Taekwondo) با هدف حفظ عدالت در رقابت‌ها، چهار دسته وزنی برای مردان و چهار دسته برای زنان تعیین کرده است.
این تقسیم‌بندی باعث می‌شود که تفاوت فیزیکی و وزن بدن تأثیر زیادی در نتیجه مسابقه نداشته باشد و برتری ورزشکاران بر پایه‌ی مهارت، سرعت و استراتژی سنجیده شود.
در حالی که فدراسیون جهانی در رقابت‌های غیرالمپیکی (مثل قهرمانی جهان) از هشت وزن برای هر جنسیت استفاده می‌کند، در بازی‌های المپیک برای رعایت محدودیت‌های زمانی و تعداد مدال‌ها، این تعداد به چهار وزن برای مردان و چهار وزن برای زنان کاهش یافته است.
دسته‌های وزنی مردان در المپیک
| رده | نام دسته وزنی | محدوده وزن |
|---|---|---|
| ۱ | وزن سبک (Flyweight) | تا ۵۸ کیلوگرم |
| ۲ | وزن پر (Featherweight) | بیش از ۵۸ تا ۶۸ کیلوگرم |
| ۳ | وزن میان‌وزن (Middleweight) | بیش از ۶۸ تا ۸۰ کیلوگرم |
| ۴ | وزن سنگین (Heavyweight) | بیش از ۸۰ کیلوگرم |
ورزشکاری که وزنش دقیقاً ۵۸ کیلوگرم باشد در دسته‌ی اول قرار می‌گیرد، اما اگر حتی ۵۸.۱ کیلوگرم باشد، باید در دسته‌ی دوم شرکت کند. همین قانون در تمام دسته‌ها صادق است. این تقسیم‌بندی از سال ۲۰۰۰ تا امروز ثابت مانده و در المپیک پاریس ۲۰۲۴ نیز به همین شکل اجرا شده است.
ورزشکاران تکواندو المپیک ۲۰۲۴
| دسته وزنی (مردان) | مدال طلا | مدال نقره | دو مدال برنز |
|---|---|---|---|
| زیر ۵۸ کیلوگرم (Men’s ≤58 kg) | Park Tae-joon (کره جنوبی) | Gashim Magomedov (آذربایجان) | Cyrian Ravet (فرانسه) — Mohamed Khalil Jendoubi (تونس) |
| بیش از ۵۸ تا ۶۸ کیلوگرم (Men’s >58–≤68 kg) | Ulugbek Rashitov (ازبکستان) | Zaid Kareem (اردن) | Liang Yushuai (چین) — Edival Pontes (برزیل) |
| بیش از ۶۸ تا ۸۰ کیلوگرم (Men’s >68–≤80 kg) | Firas Katoussi (تونس) | Mehran Barkhordari (ایران) | Simone Alessio (ایتالیا) — Edi Hrnic (دانمارک) |
| بیش از ۸۰ کیلوگرم (Men’s >80 kg) | Arian Salimi (ایران) | Caden Cunningham (بریتانیا) | Rafael Alba (کوبا) — Cheick Sallah Cissé (کوت دیووآر) |
دسته‌های وزنی زنان در المپیک
| رده | نام دسته وزنی | محدوده وزن |
|---|---|---|
| ۱ | وزن سبک (Flyweight) | تا ۴۹ کیلوگرم |
| ۲ | وزن پر (Featherweight) | بیش از ۴۹ تا ۵۷ کیلوگرم |
| ۳ | وزن میان‌وزن (Middleweight) | بیش از ۵۷ تا ۶۷ کیلوگرم |
| ۴ | وزن سنگین (Heavyweight) | بیش از ۶۷ کیلوگرم |
در بخش زنان نیز همان قانون مرز وزنی اعمال می‌شود. ورزشکارانی که وزنشان دقیقاً ۴۹ کیلوگرم است در دسته‌ی اول قرار می‌گیرند و اگر بیش از آن باشد، باید در دسته‌ی بعدی مبارزه کنند.
تکواندو بانوان المپیک
| دسته وزنی (زنان) | مدال طلا | مدال نقره | دو مدال برنز |
|---|---|---|---|
| زیر ۴۹ کیلوگرم (Women’s ≤49 kg) | Panipak Wongpattanakit (تایلند) | Daniela Souza (مکزیک) | Adriana Cerezo Iglesias (اسپانیا) — Rukiye Yildirim (ترکیه) |
| بیش از ۴۹ تا ۵۷ کیلوگرم (Women’s >49–≤57 kg) | Zhao Shuai (چین) | Hatice Kübra İlgün (ترکیه) | Skylar Park (کانادا) — Jade Jones (بریتانیا) |
| بیش از ۵۷ تا ۶۷ کیلوگرم (Women’s >57–≤67 kg) | Lauren Williams (بریتانیا) | Magda Wiet-Hénin (فرانسه) | Janet Alegría (مکزیک) — Ruth Gbagbi (کوت دیووآر) |
| بیش از ۶۷ کیلوگرم (Women’s >67 kg) | Althea Laurin (فرانسه) | Bianca Cook (بریتانیا) | Rebecca McGowan (بریتانیا) — Nafia Kuş (ترکیه) |
وزن کشی تکواندو المپیک
وزن‌کشی در تکواندو المپیک یکی از مراحل حیاتی و اجباری پیش از آغاز رقابت‌هاست و هدف آن اطمینان از حضور ورزشکاران در دسته وزنی صحیح است. طبق مقررات فدراسیون جهانی تکواندو (World Taekwondo)، وزن‌کشی معمولاً یک روز پیش از آغاز رقابت هر وزن انجام می‌شود و ورزشکار باید دقیقاً در محدودهٔ وزن مجاز آن دسته قرار داشته باشد.
اگر وزن ورزشکار حتی چند صد گرم بیش از حد مجاز باشد، از حضور در آن دسته منع می‌شود و فرصت شرکت در مسابقات را از دست می‌دهد. به همین دلیل، کنترل و تنظیم وزن بدن از چند روز پیش از رقابت برای تکواندوکاران حرفه‌ای اهمیت بالایی دارد.
وزن کشی تکواندو
بسیاری از ورزشکاران با استفاده از رژیم‌های غذایی دقیق، تمرینات هوازی فشرده و کنترل مصرف مایعات تلاش می‌کنند تا وزن خود را در محدودهٔ مجاز نگه دارند.
با این حال، کاهش وزن بیش از اندازه می‌تواند باعث افت انرژی و کاهش عملکرد در روز مسابقه شود؛ بنابراین، تعادل میان مدیریت وزن و حفظ توان بدنی یکی از چالش‌های اصلی در آماده‌سازی برای المپیک محسوب می‌شود.
فدراسیون جهانی همچنین برای حفظ سلامت ورزشکاران، بر روند وزن‌کشی نظارت دقیق دارد و از ترازوهای رسمی با استاندارد یکسان در تمام رقابت‌ها استفاده می‌کند.
وزن کشی تکواندو المپیک ۲۰۲۴
در بازی‌های المپیک پاریس ۲۰۲۴، وزن‌کشی یکی از مراحل رسمی و اجباری پیش از آغاز هر رقابت تکواندو بود. هدف از این فرایند، اطمینان از آن است که تمامی ورزشکاران در محدوده وزنی قانونی خود قرار دارند و رقابت‌ها با عدالت کامل برگزار می‌شود.
بر اساس مقررات رسمی، وزن‌کشی یک روز قبل از برگزاری مسابقات هر وزن و در محل تعیین‌شده توسط کمیته برگزاری انجام شد.
به عنوان مثال، اگر مسابقات وزن ۶۸- کیلوگرم مردان در ۸ اوت برگزار می‌شد، وزن‌کشی آن در تاریخ ۷ اوت از ساعت ۸ تا ۱۰ صبح (به وقت محلی پاریس) صورت می‌گرفت.
وزن‌کشی تنها یک‌بار انجام می‌شود و نتایج آن نهایی است؛ هیچ تکراری مجاز نیست مگر در شرایط پزشکی خاص که توسط هیئت داوری و پزشک رسمی فدراسیون تأیید شود.
نحوه وزن کشی تکواندو
-
هر ورزشکار باید شخصاً در محل وزن‌کشی حاضر شود و وزنش با لباس رسمی وزن‌کشی (حداقل پوشش ورزشی) اندازه‌گیری می‌شود.
-
وزن‌کشی با ترازوهای دیجیتال مورد تأیید فدراسیون جهانی (WT) انجام می‌گیرد که پیش از شروع رقابت‌ها توسط ناظر فنی بررسی و مهر تأیید می‌شود.
-
وزن باید دقیقاً در محدوده مجاز دسته وزنی باشد؛ برای مثال، در دسته زیر ۵۸ کیلوگرم مردان، ورزشکار باید ۵۸٫۰۰ کیلوگرم یا کمتر وزن داشته باشد.
قوانین وزن کشی تکواندو
- وزن‌کشی در حضور ناظر رسمی فدراسیون جهانی (WT Technical Delegate) و نمایندگان کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) انجام می‌شود.
- عدم حضور در زمان تعیین‌شده به منزله انصراف از رقابت تلقی می‌شود.
- اگر وزن ورزشکار بیش از حد مجاز باشد، هیچ فرصتی برای کاهش مجدد وزن وجود ندارد و ورزشکار از رقابت حذف می‌شود.
- در صورت اشتباه فنی یا نقص در ترازو، کمیته ناظر می‌تواند مجوز تکرار وزن‌کشی را صادر کند.
وزن های المپیکی تکواندو
یکی از تفاوت‌های مهم بین رقابت‌های المپیکی و مسابقات جهانی تکواندو، تعداد و تقسیم‌بندی دسته‌های وزنی است.
در حالی که فدراسیون جهانی تکواندو (World Taekwondo) برای مسابقات قهرمانی جهان و سایر رویدادهای رسمی خود هشت دسته وزنی برای مردان و زنان در نظر گرفته است، در بازی‌های المپیک این تعداد به چهار دسته برای هر جنسیت کاهش می‌یابد. این تغییر با هدف کاهش تعداد مسابقات، هماهنگی با برنامه فشرده المپیک و افزایش سطح رقابت انجام شده است.
دسته‌های وزنی تکواندو در مسابقات جهانی
در رقابت‌های جهانی، تقسیم‌بندی وزن‌ها دقیق‌تر است و هر ورزشکار با حریفانی تقریباً هم‌وزن مبارزه می‌کند.
دسته‌های وزنی مردان در مسابقات جهانی:
- زیر ۵۴ کیلوگرم
- ۵۴ تا ۵۸ کیلوگرم
- ۵۸ تا ۶۳ کیلوگرم
- ۶۳ تا ۶۸ کیلوگرم
- ۶۸ تا ۷۴ کیلوگرم
- ۷۴ تا ۸۰ کیلوگرم
- ۸۰ تا ۸۷ کیلوگرم
- بالای ۸۷ کیلوگرم
دسته‌های وزنی زنان در مسابقات جهانی:
- زیر ۴۶ کیلوگرم
- ۴۶ تا ۴۹ کیلوگرم
- ۴۹ تا ۵۳ کیلوگرم
- ۵۳ تا ۵۷ کیلوگرم
- ۵۷ تا ۶۲ کیلوگرم
- ۶۲ تا ۶۷ کیلوگرم
- ۶۷ تا ۷۳ کیلوگرم
- بالای ۷۳ کیلوگرم
دسته‌های وزنی تکواندو در المپیک
در بازی‌های المپیک، برای حفظ تعادل در تعداد مدال‌ها و زمان‌بندی مسابقات، فدراسیون جهانی هشت وزن جهانی را در چهار وزن المپیکی ادغام کرده است.
مردان:
- زیر ۵۸ کیلوگرم
- ۵۸ تا ۶۸ کیلوگرم
- ۶۸ تا ۸۰ کیلوگرم
- بالای ۸۰ کیلوگرم
زنان:
- زیر ۴۹ کیلوگرم
- ۴۹ تا ۵۷ کیلوگرم
- ۵۷ تا ۶۷ کیلوگرم
- بالای ۶۷ کیلوگرم
دسته وزن ها در المپیک تکواندو
هدف از کاهش وزن‌ها در المپیک، تمرکز بر کیفیت بالاتر رقابت‌ها و حضور محدودتر ورزشکاران برتر هر کشور است. در مسابقات جهانی، کشورها می‌توانند در هر وزن نماینده داشته باشند، اما در المپیک هر کشور معمولاً حداکثر چهار ورزشکار (دو مرد و دو زن) دارد، بنابراین تقسیم‌بندی فشرده‌تر منطقی‌تر است.
این ساختار باعث می‌شود سطح رقابت‌ها بسیار بالا برود، چون قهرمانان چند وزن جهانی باید در یک وزن مشترک المپیکی رقابت کنند. به همین دلیل، بسیاری از قهرمانان جهانی ممکن است نتوانند سهمیه المپیک بگیرند، چراکه فقط یکی از آن وزن‌های ادغام‌شده اجازه حضور دارد.
دسته بندی وزنی تکواندو
تکواندو در المپیک یکی از فنی‌ترین و منظم‌ترین رشته‌های رزمی جهان است که بر پایه‌ی عدالت وزنی، سرعت، دقت و استراتژی طراحی شده است.
تقسیم‌بندی وزن‌ها در این رشته نقش مهمی در برگزاری منصفانه مسابقات دارد و باعث می‌شود قدرت بدنی و وزن بیش از مهارت و هوش مبارز تأثیرگذار نباشد. در بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس، رقابت‌های تکواندو در هشت وزن المپیکی (چهار وزن مردان و چهار وزن زنان) برگزار شد.
این تقسیم‌بندی نسخه‌ی فشرده‌تری از سیستم جهانی است؛ چراکه فدراسیون جهانی تکواندو در مسابقات قهرمانی جهان از هشت وزن برای هر جنسیت استفاده می‌کند، اما در المپیک برای حفظ تعادل برنامه و محدودیت تعداد مدال‌ها، این وزن‌ها را ادغام کرده است.
دسته بندی های وزنی تکواندو
فرآیند وزن‌کشی رسمی و دقیق نیز بخش مهمی از این ساختار است. ورزشکاران باید روز قبل از رقابت وزن خود را در محدوده مجاز نگه دارند، و حتی چند صد گرم اختلاف می‌تواند به حذف آن‌ها منجر شود. به همین دلیل، کنترل وزن، تغذیه مناسب و آمادگی جسمانی از اصلی‌ترین دغدغه‌های تکواندوکاران حرفه‌ای است.
در مجموع، سیستم وزنی تکواندو در المپیک ترکیبی از دقت علمی، عدالت ورزشی و هیجان رقابتی است. ادغام وزن‌ها باعث می‌شود برترین مبارزان جهان در مقابل هم قرار بگیرند و کیفیت مبارزات بالاتر برود. هر سال شاهد آن هستیم که قهرمانان جهانی در این میدان بزرگ، با شرایط جدید وزن و رقابت، مهارت‌های واقعی خود را به نمایش می‌گذارند.
تکواندو در المپیک نه‌تنها نمایش قدرت و تکنیک، بلکه نماد انضباط، احترام و روح جوانمردی کره‌ای است اصولی که باعث شده این ورزش رزمی در میان محبوب‌ترین رشته‌های المپیکی جای گیرد و میلیون‌ها تماشاگر در سراسر جهان را جذب کند.
⏬مقالات پیشنهادی⏬
کشورهای حاضر در المپیک تکواندوی ۲۰۲۴
بیوگرافی محمد صادق دهقانیزمان برگزاری مسابقات تکواندو
وزن‌کشی دقیق و ادغام وزن‌ها، جذابیت رقابت‌های تکواندو المپیک را دوچندان کرده است.🔥