تاریخچه حضور ایران در جام جهانی

از سال ۱۹۷۴، ایران برای راهیابی به جام جهانی فوتبال تلاش خود را شروع کرد.در ادامه این مقاله، وب سایت مجله خبری اینتر میلان شما را با اطلاعات بیشتر آشنا خواهد کرد. با ما همراه باشید!

ایران در جام جهانی فوتبال

ایران نخستین گام‌های خود را برای حضور در جام جهانی فوتبال در سال ۱۹۷۴ برداشت؛ سالی که این رقابت‌ها با عنوان جدید «جام جهانی فیفا» برگزار شد. پیش‌تر، با آنکه جام ژول ریمه تا سال ۱۹۷۰ محور رقابت‌ها بود، اما پس از قهرمانی برزیل و تعلق ابدی جام به آن کشور، ساختار مسابقات تغییر یافت.

در طول چهار دهه و اندی، سیزده دوره از این رقابت‌ها انجام شده است. ایران در یازده دوره از آن‌ها شرکت کرده و حاصل تلاش‌هایش، شش بار حضور موفق در مرحله نهایی و پنج بار ناکامی بوده است.

هر کدام از این دوره‌ها تجربه‌ای متفاوت و خاطره‌انگیز به همراه داشت. در اینجا اما تمرکز بر لحظات و داستان‌های مرتبط با صعود ایران به مراحل پایانی خواهد بود.

ایران در جام جهانی

طبق جدیدترین اخبار فوتبال تیم ملی فوتبال ایران سابقه حضور در پنج دوره جام جهانی را دارد. نخستین حضور در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین رقم خورد و پس از آن در سال‌های ۱۹۹۸ فرانسه، ۲۰۰۶ آلمان، ۲۰۱۴ برزیل و ۲۰۱۸ روسیه نیز ایران به این رقابت‌ها راه یافت. در این نوشتار قصد داریم عملکرد ایران در این پنج حضور را به‌طور دقیق‌تر بررسی و تحلیل کنیم.

ایران در جام جهانی ۱۹۷۸

بازی های ایران در جام جهانی ۱۹۷۸

ایران در سال ۱۹۷۸ نخستین تجربه جام جهانی خود را پشت سر گذاشت؛ تجربه‌ای که با عنوان «ابرقدرت بی‌تجربه» در ذهن‌ها ماندگار شد. پس از آنکه در پلی‌آف ۱۹۷۴ به علت کمبود تجربه از صعود بازمانده بود، این بار با آمادگی و اقتدار راهی بزرگ‌ترین رقابت فوتبال جهان شد.

در آن سال‌ها جام جهانی تنها با ۱۶ تیم برگزار می‌شد و آسیا و اقیانوسیه تنها یک سهمیه داشتند. سلطه فوتبال ایران بر قاره آسیا به اندازه‌ای بود که هدف اصلی ملی‌پوشان تقابل با تیم‌های بزرگ جهانی بود، نه تیم‌های آسیایی.

ایران که پیش‌تر قهرمانی‌های متوالی در جام ملت‌های آسیا، عنوان قهرمان بازی‌های آسیایی و دو حضور در المپیک را تجربه کرده بود، در مرحله انتخابی جام جهانی با قدرتی مثال‌زدنی ظاهر شد و حتی پیش از بازی آخر، صعودش قطعی شد.

گل های ایران در جام جهانی ۱۹۷۸

در آرژانتین، تیم ملی در گروهی دشوار با هلند، اسکاتلند و پرو قرار گرفت. نداشتن تجربه کافی و بازی مقابل ستارگان جهانی موجب شد بازیکنان ایرانی اعتمادبه‌نفس لازم را نداشته باشند.

در نخستین دیدار، مقابل هلند قدرتمند با نتیجه ۳–۰ شکست خوردند. دیدار دوم با اسکاتلند یک تساوی ارزشمند ۱–۱ به همراه داشت، دیداری که هر دو گل آن را بازیکنان ایرانی وارد دروازه‌ها کردند.

بازی ایران در جام جهانی ۱۹۷۸

در سومین دیدار مرحله گروهی، ایران که برای کسب شانس صعود بازی هجومی را برگزیده بود، مقابل پرو قرار گرفت. با وجود نمایش پرانرژی، نتیجه ۴–۱ به سود حریف رقم خورد و کوبیاس، ستاره بزرگ پرو، با درخشش خود در این دیدار شهرتی جهانی یافت.

کارنامه ایران در نخستین تجربه جام جهانی با یک امتیاز بسته شد. تیم ملی در این رقابت‌ها ۸ گل دریافت کرد که سه گل از آن‌ها با ضربات پنالتی بود. افزون بر این، یک گل به صورت خودی وارد دروازه شد. در مقابل، حسن روشن و ایرج دانایی‌فر دو گل تاریخی برای تیم ملی به ثمر رساندند و نام خود را در تاریخ فوتبال ایران ماندگار کردند.

ایران در جام جهانی ۱۹۹۸

بازی های ایران در جام جهانی ۱۹۹۸

سال ۱۹۹۸ نقطه عطفی تاریخی در فوتبال ایران بود. بیست سال پس از حضور در جام جهانی ۱۹۷۸، نسل طلایی پس از انقلاب موفق شد طلسم را بشکند و دوباره جواز حضور در این رقابت‌ها را به شکلی دراماتیک کسب کند؛ صعودی که هنوز هم به‌عنوان یکی از خاطرات شیرین فوتبال ایران شناخته می‌شود.

ایران در دور نخست مقدماتی با قدرت ظاهر شد و رکوردهایی به ثبت رساند که توجه جهانیان را جلب کرد. در دور دوم، با امتیازاتی که جمع‌آوری کرده بود، شرایط صعود مستقیم فراهم شد؛ تنها دو امتیاز از سه دیدار کافی بود، اما با دو شکست پیاپی و سپس یک تساوی، تیم ملی مجبور شد کار را به پلی‌آف بکشاند.

گل های ایران در جام جهانی ۱۹۹۸

در پلی‌آف برابر ژاپن تن به شکست دادیم و بلیت مستقیم را از دست دادیم. با این حال، مقابل استرالیا در جدالی تاریخی، موفق به صعود شدیم. دیدار برگشت در ملبورن، که به «معجزه ملبورن» شهرت یافت، ایران را به پلی‌آف بین‌قاره‌ای رساند و سرانجام سهمیه جام جهانی را برای کشورمان قطعی کرد.

در آرژانتین، تیم ملی ایران با آلمان، یوگسلاوی و آمریکا هم‌گروه شد. مسابقه با آمریکا، به دلیل روابط سیاسی دو کشور، به‌عنوان «بازی قرن» معرفی گردید. ایرانی‌ها تنها یک آرزو داشتند: شکست آمریکا؛ و این پیروزی به قدری مهم بود که حتی ارزش آن برای بسیاری بیش از قهرمانی بود.

بازیکنان ایران در جام جهانی ۱۹۹۸

ایران در شرایطی به جام جهانی ۱۹۹۸ رسید که درست پیش از آغاز رقابت‌ها تغییر بزرگ در کادر فنی رقم خورد. ایویچ، سرمربی تیم، کنار گذاشته شد و جلال طالبی – دارنده پاسپورت آمریکایی – روی نیمکت ایران نشست. این اتفاق یادآور آن بود که پیش‌تر حشمت مهاجرانی نیز پس از انقلاب پاسپورت آمریکایی گرفته بود.

در اولین دیدار مرحله گروهی، ایران برابر یوگسلاوی قرار گرفت و در یک بازی نزدیک با نتیجه ۱–۰ شکست خورد. اما در دومین مسابقه، جدال تاریخی ایران و آمریکا برگزار شد. دیداری که فراتر از ورزش بود و به دلیل حساسیت‌های سیاسی «بازی قرن» نام گرفته بود. ایران با گل زیبای استیلی و گل دوم از مهدوی‌کیا توانست ۲–۱ پیروز شود و نخستین برد خود در تاریخ جام جهانی را جشن بگیرد.

پس از این پیروزی، مسئولان وقت فوتبال ایران بلیت بازگشت را تهیه کرده و مراسم استقبال را تدارک دیدند، بدون توجه به این حقیقت که هنوز شانس صعود با یک تساوی برابر آلمان وجود داشت. برای آن‌ها همان برد برابر آمریکا کافی بود.

لباس ایران در جام جهانی ۱۹۹۸

در سومین مسابقه، ایران با دو گل مغلوب آلمان شد و با یک پیروزی و دو شکست از رقابت‌ها کنار رفت. این بار اما آمار نشان می‌داد تیم ملی نسبت به دوره نخست پیشرفت کرده است: دو گل زده و چهار گل خورده در مقایسه با عملکرد ضعیف‌تر سال ۱۹۷۸.

برای حضور مجدد در جام جهانی، ایران بیست سال انتظار کشیده بود. این بار با حماسه ملبورن راهی فرانسه شد و به‌عنوان یکی از چهار نماینده آسیا، در کنار ژاپن، عربستان و کره‌جنوبی پرچم قاره را بالا برد.

ترکیب ایران در جام جهانی ۱۹۹۸

در دومین حضور تاریخ فوتبال ایران در جام جهانی، قرعه گروهی دشوار رقم خورد: آلمان پرافتخار، یوگسلاوی با بازیکنان توانمند و آمریکا. تیم ملی ایران اما نشان داد که می‌تواند در چنین سطحی نیز بدرخشد.

در نخستین دیدار مقابل یوگسلاوی، مهار ضربه آزاد میهایلوویچ از سوی دروازه‌بان ایران لحظه‌ای ماندگار بود، هرچند نتیجه نهایی شکست بود. مسابقه دوم برابر آمریکا، با گل‌های به‌یادماندنی حمید استیلی و مهدی مهدوی‌کیا، به یک پیروزی ۲–۱ تاریخی انجامید.

سرمربی ایران در جام جهانی ۱۹۹۸

در سومین دیدار، ایران برابر آلمان قرار گرفت؛ تیمی پرستاره اما سالخورده که با تجربه بیشتر توانست بر ایران غلبه کند. سرانجام، ایران با کارنامه‌ای شامل دو گل زده و چهار گل خورده از رقابت‌ها کنار رفت، ولی این دوره به دلیل همان برد مقابل آمریکا، نقطه‌ای درخشان در تاریخ فوتبال ملی شد.

ایران در جام جهانی ۲۰۰۶

ایران جام جهانی ۲۰۰۶

پس از آنکه بلاژویچ در رساندن ایران به جام جهانی ۲۰۰۲ ناکام ماند، دستیارش برانکو ایوانکوویچ موقتاً جانشین او شد. نتایج مثبت تیم در دوران برانکو، در کنار شکست‌های ضعیف تیم ملی تحت هدایت همایون شاهرخی، موجب شد فشار رسانه‌ها و هواداران بازگشت برانکو را رقم بزند.

ایران با هدایت او در مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶، با اتکا به نسل جدیدی از بازیکنان لژیونر، موفق به صعود مستقیم به آلمان شد. اما در آستانه رقابت‌ها، مشکلات تازه‌ای بروز کرد.

ایران و پرتغال در جام جهانی ۲۰۰۶

با روی کار آمدن دولت جدید، فوتبال ایران به میدان نزاع سیاسی و مدیریتی تبدیل شد. دو جریان قدرتمند در سازمان تربیت بدنی و فدراسیون شکل گرفتند و اختلافات آنان به درون تیم ملی هم نفوذ کرد. بازیکنان باتجربه در یک سوی ماجرا و لژیونرهای جوان در سوی دیگر، شکاف عمیقی ایجاد کردند.

افزون بر این، مصدومیت چند مهره کلیدی هم شرایط را دشوارتر ساخت. با این حال، آنچه بیش از همه به تیم ضربه زد، نداشتن اتحاد داخلی بود؛ موضوعی که عملاً در میدان رقابت به زیان ایران تمام شد.

ایران مکزیک جام جهانی ۲۰۰۶

اولین مسابقه ایران در جام جهانی آلمان برابر مکزیک بود. این دیدار با شکست ۳–۱ به پایان رسید و تنها گل ایران را یحیی گل‌محمدی به ثمر رساند.

در دومین بازی، ایران برابر پرتغال قرار گرفت؛ جایی که گل‌محمدی پس از تعویض، حاضر نشد بازوبند کاپیتانی را به مهدوی‌کیا بدهد. در همان دیدار، علی دایی نیمکت‌نشین شد و ایران با گل‌های رونالدو و دکو شکست خورد.

در سومین بازی که تشریفاتی محسوب می‌شد، ایران برابر آنگولا به تساوی ۱–۱ رسید. سهراب بختیاری‌زاده تنها گل ایران را زد تا تیم ملی در سه دیدار تنها یک امتیاز به دست آورد و با دو گل زده و پنج گل خورده از رقابت‌ها کنار برود.

ایران آنگولا جام جهانی ۲۰۰۶

پس از پایان مسابقات، تغییرات مدیریتی بزرگی رخ داد. رئیس فدراسیون و سرمربی تیم ملی کنار رفتند و در بازگشت به ایران، علی دایی نیز به شکلی نامناسب از تیم ملی کنار گذاشته شد؛ اقدامی که نه درخور جایگاه این اسطوره بود و نه ارزش‌های حرفه‌ای او را بازتاب می‌داد.

ایران جام جهانی ۲۰۱۴

ایران در جام جهانی ۲۰۱۴

ایران برای صعود به جام جهانی ۲۰۱۴ در موقعیتی حساس قرار داشت. تیم باید در سه مسابقه آخر هفت امتیاز می‌گرفت، اما تقریباً هیچ‌کس به موفقیت کارلوس کی‌روش و بازیکنانش باور نداشت.

در همین زمان، خداحافظی مهدی رحمتی از تیم ملی نگرانی‌ها را بیشتر کرد. با این حال، سرمربی پرتغالی توانست روح تازه‌ای در کالبد تیم بدمد. او با تکیه بر کار گروهی، مجموعه‌ای ساخت که دیگر نه بر پایه فردی خاص، بلکه بر انسجام دفاعی و حملات سازمان‌یافته بنا شده بود.

ایران بوسنی جام جهانی ۲۰۱۴

ایران شگفتی‌ساز شد و هر سه بازی پایانی را با برد پشت سر گذاشت تا با ۹ امتیاز کامل، صدرنشین گروه شود. در برزیل هم نمایش امیدوارکننده ادامه یافت؛ تیم ملی مقابل آرژانتین و ستاره‌اش لیونل مسی، تا دقیقه ۹۰ شکست نخورد و حتی در چند صحنه می‌توانست پیروزی را از آن خود کند.

ایران جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل

در برزیل ۲۰۱۴، ایران با تیم‌های قدرتمند آرژانتین، نیجریه و بوسنی هم‌گروه شد. نخستین دیدار مقابل نیجریه با تساوی ۰–۰ پایان یافت و ایران توانست نخستین امتیاز خود را در این رقابت‌ها کسب کند.

بازی دوم برابر آرژانتین لحظه‌ای تاریخی برای فوتبال ایران بود. شاگردان کی‌روش در بیشتر دقایق با دفاعی منظم، حریف را متوقف کردند. اما در وقت‌های پایانی، ضربه مسی نتیجه را تغییر داد. با این وجود، نمایش پرصلابت تیم ملی موجب شادی مردم در سراسر ایران شد.

ایران در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل

در دیدار سوم، ایران که به برد نیاز داشت، هجومی ظاهر شد. اما تجربه بالای بازیکنان بوسنی، از جمله ادین ژکو، در ضدحملات کار را برای ایران سخت کرد و نتیجه ۳–۱ رقم خورد. تک گل ایران توسط رضا قوچان‌نژاد به ثمر رسید؛ همان بازیکنی که گل صعود به برزیل را هم زده بود. در نهایت، ایران با یک تساوی و دو شکست از دور رقابت‌ها کنار رفت.

فوتبال ایران جام جهانی۲۰۱۴

با حضور کارلوس کی‌روش، تیم ملی ایران وارد مرحله جدیدی شد. با وجود باخت به لبنان و ازبکستان در مقدماتی، تیم ملی توانست با گل سرنوشت‌ساز رضا قوچان‌نژاد مقابل کره‌جنوبی، صعود به جام جهانی ۲۰۱۴ را قطعی کند.

آرژانتین ایران جام جهانی۲۰۱۴

در برزیل، ایران با قرعه‌ای دشوار مواجه شد. دیدار نخست برابر نیجریه بدون گل مساوی شد. در بازی دوم برابر آرژانتین، شاگردان کی‌روش عملکردی شجاعانه داشتند، اما در لحظات پایانی لیونل مسی سرنوشت بازی را تغییر داد. در دیدار پایانی برابر بوسنی، ایران که نیاز به پیروزی داشت، ۳–۱ شکست خورد و از ادامه رقابت‌ها بازماند.

ایران در جام جهانی۲۰۱۸

ایران جام جهانی۲۰۱۸

برای نخستین بار در تاریخ، کارلوس کی‌روش موفق شد ایران را در دو دوره پیاپی به جام جهانی ببرد. این موفقیت، انتظارات مردم و فوتبالدوستان را افزایش داد؛ دیگر تنها سه بازی در مرحله گروهی کافی نبود.

ایران جام جهانی روسیه

ایران با ترکیبی جوان و پرانرژی وارد مسابقات شد. برابر مراکش، در دیداری نفس‌گیر، گل به خودی بوهدوز در دقیقه پایانی ایران را به بردی شیرین رساند.

بازی های ایران در جام جهانی روسیه

سپس در برابر اسپانیا، گل عزت‌اللهی که مردود شد، حسرتی بزرگ برجای گذاشت؛ چراکه می‌توانست شگفتی بزرگی رقم بزند.

ایران در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه

دیدار سوم برابر پرتغال اوج هیجان بود. بیرانوند با مهار پنالتی رونالدو درخشید و انصاری‌فرد با گلزنی از روی نقطه پنالتی امیدها را زنده کرد. اما در واپسین لحظات، فرصت طلایی طارمی از دست رفت و ایران با چهار امتیاز، بهترین رکورد تاریخ خود را ثبت کرد، اما از صعود بازماند.

ایران در جام جهانی ۲۰۲۲

ایران در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر

حضور ششم تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی، در سال ۲۰۲۲ و به میزبانی قطر رقم خورد. این بار با ترکیبی از مهره‌های باتجربه و استعدادهای جوان، امید زیادی وجود داشت که تیم بتواند از مرحله گروهی صعود کند.

ایران در جام جهانی قطر

بازی نخست در ۳۰ آبان ۱۴۰۱ برابر انگلیس انجام شد. شروعی سخت برای ایران بود و نتیجه ۶ بر ۲ به سود انگلیس رقم خورد. هر دو گل ایران در این دیدار توسط مهدی طارمی زده شد.

ایران آمریکا جام جهانی قطر

دومین مسابقه در تاریخ ۴ آذر مقابل ولز برگزار شد. ایران در دقایق پایانی با گل‌های تماشایی روزبه چشمی و رامین رضاییان موفق به کسب پیروزی شد؛ بردی که به‌عنوان اولین پیروزی برابر یک تیم اروپایی در تاریخ جام‌های جهانی ثبت گردید.

ایران انگلیس جام جهانی قطر

آخرین بازی گروه در ۸ آذر برابر آمریکا برگزار شد. تنها یک مساوی کافی بود تا ایران به دور بعد برود، اما شکست ۱-۰ مقابل این تیم مانع صعود شد.

 ⏬مقالات پیشنهادی⏬

بهترین استادیوم های جام جهانی
بهترین مربیان تاریخ تکواندوبهترین فینال های تاریخ جام جهانی